Ako pođemo od polazne pretpostavke da je za obračunavanje i plaćanje PDV kod prometa dobara i usluga svako lice koje vrši promet dobara ili usluga je obveznik poreza na dodatu vrednost.
Koja lica i pod kojim uslovima se smatraju obveznicima PDV, utvrđuje se na osnovu odredaba čl 8, 9,33,34,38 Zakona. Dve su snovne pretposravke da bi se neko lice smatralo obveznikom PDV_
- da se smatra obveznikom u smislu odredaba čl.8 i 9;
- da je otpočelo ili je bilo dužno da otpočne PDV aktivnost u skladu sa Zakonom;
Poreskim obveznikom se smatra svako lice koje:
- samostalno obavlja promet dobara i usluga;
- predmetni promet obavlja u okviru obavljanja delatnosti;
- obavlja delatnost kao trajnu aktivnost
- obavlja delatnost u smislu ostvarivanja prihoda;
Delatnošću se smatraju sve zakonom dozvoljene delatnosti. Zakon navodi da su to delatnosti proizvođača, trgovaca, pružaoca usluga itd., što ne isključuje mogućnost da se delatnošću smatraju i neke druge aktivnosti koje se obavljaju trajno i u cilju ostvarivanja prihoda. Važno je istaći da lice ne mora obavljati registrovanu delatnost da bi se smatralo poreskim obveznikom.
Smatra se da poreski obveznik obavlja delatnost i kada je vrši preko poslovne jedinice. Međutim ogranak domaćeg privrednog društva ne smatra se posebnim poreskim obveznikom, s obzirom na delatnost, ne obavja samostalno.
Ogranak domaćeg privrednog društva u Republici Srbiji nije poseban poreski obveznik. To znači da ogranak privrednog domaeg društva ne može da podnese evidencionu prijavu PDV, već se usluge koje privredno društvo vrši preko ogranka samtraju uslugama tog privrednog društva.
Kada neko lice vrši promet dobara i usluga jednokratno, bez namere da mu to bude trajna aktivnost po osnovu koje će ostvarivati prihode, to lice nije poreski obveznik u smislu odredbe člana 8. Zakona.
- Strano lice kao poreski obveznik:
Strano lice koje u okviru, obavljanja delatnosti, samostalno obavlja predmte dobara i usluga na teritoriji Republike Srbije, smatra poreskim obveznikom u smislu Zakona i da se stranim licem snatra lice koje na teritoriji Republike Srbije nema sedišta, odnosno prebivalište.
Kada su u pitanju strana lica:
- stalna poslovna jedinica stranog lica smatra se poreskim obveznikom za promet koji se vrši preko te stalne poslovne jedinice;
- za promet koji strano lice ne vrši preko stalne poslovne jedinice, poreski obveznik je to strano lice;
Obveznik PDV je poreski obveznik koji je otpočeo ili je bio dužan da otpočne obavljanje PDV aktivnosti. Prema tom obveznikom PDV se smatra svako lice koje kumulativno ispunjava sledeće uslove:
- da samostalno obavlja promet dobara i usluga;
- da premetni promet obavlja u okviru obavljanja delatnosti;
- da obavja delatnost kao trajnu aktivnost;
- da obavlja delatnost u cilju ostvarivanja prihoda;
- da je otpočelo ili je bilo dužno da otpočne PDV aktivnost a to znači da je u sistemu PDV-a;
- da je u skladu sa odrdbama člana 38 bilo dužno da podnese evidencionu prijavu;